Το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. ακολούθησε ένας αέναος αγώνας διαδοχής, με τους στρατηγούς-μνηστήρες της εξουσίας να μάχονται μεταξύ τους και να κατακερματίζουν τελικά το βασίλειο. Οι πρωτεργάτες της διαμάχης αυτής ήταν ο Κάσσανδρος, ο Λυσίμαχος, ο Αντίγονος, ο Αντίπατρος, ο Πτολεμαίος και ο Σέλευκος. Έχοντας καρπωθεί ο καθένας από ένα μέρος, δεν σταμάτησαν να συγκρούονται επί 20 και πλέον χρόνια, έως τη μάχη που έγινε στην Ιψό το 301 π.Χ., που οδήγησε στην τελική διαίρεση της αυτοκρατορίας σε τέσσερα κράτη-βασίλεια:

•    Το κράτος της Μακεδονίας, με βασιλιά τον Κάσσανδρο
•    Το βασίλειο της Θράκης (και μέρος της Μ. Ασίας), υπό τον Λυσίμαχο
•    Το κράτος της Συρίας, με βασιλιά το Σέλευκο
•    Το βασίλειο της Αιγύπτου, με τον Πτολεμαίο

Την περίοδο αυτή εγκαταλείφθηκε ο όρος πόλη-κράτος, αφού πλέον επικράτησε μοναρχική διακυβέρνηση στα κρατίδια, ενώ ως επίσημη γλώσσα της ανατολικής Μεσογείου παγιώνεται η ελληνιστική ή αλεξανδρινή κοινή.

Κατά τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου, μετά τη δημιουργία των τεσσάρων βασιλείων, ήρθαν στο προσκήνιο αποδυναμωμένες, μέχρι τότε, πόλεις οι οποίες ενώθηκαν και δημιούργησαν συμπολιτείες. Η Αιτωλική και η Αχαϊκή ήταν οι δυο ενώσεις που απέκτησαν μεγαλύτερη δύναμη και επιδίωξαν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό. Επιδίωξη που πέτυχαν, προκαλώντας μάλιστα το Συμμαχικό πόλεμο (227-217 π.Χ.), έναν ακόμα εμφύλιο, αντιμαχόμενες η μια την άλλη. Επιπλέον, συμμετείχαν ενεργά στον αναβρασμό που οδήγησε στους μακεδονικούς πολέμους στο τέλος της περιόδου, με το τελείωμα του 2ου πολέμου και την ήττα από τους Ρωμαίους, να σηματοδοτεί το τέλος της μακεδονικής ηγεμονίας και την είσοδο στη ρωμαϊκή εποχή.