Λέσβος το παραδοσιακό στολίδι του Αιγαίου (Μυτιλήνη)

Η Λέσβος ανήκει στο νομό Λέσβου και μαζί με τη Λήμνο και τον Αγ.Ευστράτιο αποτελεί το νησιωτικό σύμπλεγμα των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου, με διοικητική έδρα τη Μυτιλήνη. Είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί της Ελλάδας, μετά την Κρήτη και την Εύβοια, με έκταση 1636 τετραγωνικά χλμ, ακτογραμμή 370 χλμ., και πληθυσμό που φτάνει τους 100.000 κατοίκους. Γεωγραφικά απέχει ελάχιστα ναυτικά μίλια από τις ΒΔ ακτές της Τουρκίας. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Μυτιλήνη η οποία είναι χτισμένη αμφιθεατρικά  στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού και έχει περίπου 27.247 μόνιμους κατοίκους. Διοικητικά αποτελεί την έδρα της περιφέρειας  Βορείου Αιγαίου, στην οποία και εντάσσεται με την εφαρμογή του Καλλικράτη, ενώ στεγάζει τη Γενική Γραμματεία του Υπουργείου Αιγαίου και πέντε τμήματα του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Ο Νομός Λέσβου είναι πλούσιος  σε πολιτισμό και ιστορία από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Έχει διατηρήσει ζωντανή και ανόθευτη την παράδοση, τα ήθη και έθιμά του, χαρακτηριστικά που αναδεικνύουν το νησί σε παραδοσιακό στολίδι του Αιγαίου.

Η Λέσβος δεν έχει άδικα χαρακτηριστεί ως το νησί της αρμονίας και της ομορφιάς, αφού προσφέρει ένα πανέμορφο τοπίο, με το καταπράσινο κεντρικό και ανατολικό τμήμα της να βρίθει από ελαιώνες, πλατάνια, πεύκα, καστανιές και βελανιδιές, επιβεβαιώνοντας την ανέγγιχτη φυσική ομορφιά που χαρακτηρίζει το νησί. Φημισμένοι είναι οι δυο κόλποι, της Καλλονής και της Γέρας, καθώς και οι πεδιάδες της Καλλονής, της Ερεσού, του Ιππείου και της Γέρας, όπου συναντάται ο πλούτος της πανίδας και χλωρίδας της Λέσβου.

Την ομορφιά του νησιού συμπληρώνουν οι παραλίες και οι όρμοι με τα καθαρά και κρυστάλλινα νερά τους, καθώς και τα σπήλαια με σημαντικότερα αυτά του Αγίου Βαρθολομαίου, στη θέση Μαγαράς Αλυφαντών και στη θέση Φούσα. Η Λέσβος ξεχωρίζει επίσης για τις ξακουστές θερμές ιαματικές πηγές της, με τη θερμότερη να βρίσκεται στον Πολιχνίτο, με θερμοκρασία υδάτων που αγγίζει τους 81°C.

Δεν θα μπορούσαμε φυσικά να παραλείψουμε το στολίδι των γυμνών βουνών της αγροτικής περιοχής του Σιγρίου και της Ερεσού, δηλαδή το Απολιθωμένο Δάσος κωνοφόρων δέντρων, που σχηματίστηκε περίπου πριν από 12 εκατομμύρια χρόνια.

Γεωμορφολογικά, το κεντρικό και δυτικό τμήμα του νησιού καλύπτονται από ηφαιστιογενή πετρώματα ο σχηματισμός των οποίων οφείλεται στην έντονη ηφαιστιακή δραστηριότητα στην περιοχή του Β.Αιγαίου πρίν από περίπου 20.000.000 χρόνια. Οι εκρήξεις που σημειώθηκαν ανά τους αιώνες είχαν σαν αποτέλεσμα τα 2/3 του νησιού να καλυφθούν με λάβα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι άφθονοι απολιθωμένοι κορμοί στις ακτές και στη θάλασσα, που τραβούν την προσοχή γεωλόγων και παλαιοντολόγων, καθώς και οι υδροβιότοποι, με κάποιους να εντάσσονται στο πρόγραμμα NATURA 2000.

Η υψηλότερη κορυφή είναι ο Όλυμπος που βρίσκεται στην περιοχή της Αγιάσου, ενώ ακολουθούν ο Λεπέτυμνος και το Ψηλοκούδουνο.

Το κλίμα της Λέσβου είναι ήπιο μεσογειακό με ηλιοφάνεια καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Οι περισσότεροι κάτοικοι του νησιού ασχολούνται με την καλλιέργεια της ελιάς και την παραγωγή καλής ποιότητας παρθένου ελαιολάδου, τη γεωργία στις εύφορες πεδιάδες όπου παράγεται εξαιρετικής ποιότητας κρασί, την κτηνοτροφία στο βόρειο και δυτικό τμήμα του νησιού και την αλιεία.

Η φύση και η θέση του νησιού το κατέστησε επανειλημμένα στόχο των εκάστοτε ισχυρών, αλλά παράλληλα συνετέλεσε στην ανάπτυξη ενός ιδιαίτερου πνευματικού πολιτισμού. Η Λέσβος γίνεται μια πύλη προς την Ανατολή, με δυτικές προδιαγραφές, πράγμα το οποίο σμιλεύεται επάνω στην κουλτούρα της.

Γνωρίζει μεγάλη άνθιση στις τέχνες και στα γράμματα από την αρχαιότητα ως σήμερα, παράλληλα με την οικονομική της ανάπτυξη, ενώ θεωρείται και πατρίδα της λυρικής ποίησης η οποία αναπτύχθηκε τον 7ο και 6ο αι. π.Χ.

Αξίζει να αναφέρουμε κάποιες σπουδαίες προσωπικότητες του πνεύματος που έζησαν στη Λέσβο:  

Ο Τέρπανδρος  (700Πχ ) με καταγωγή την Άντισσα, θεωρείται ο δημιουργός της λυρικής ποίησης, κιθαρωδός και εφευρέτης της επτάχορδης λύρας (βάρβιτος), ο οποίος επίσης τελειοποίησε  τον « Νόμο», ένα είδος τραγουδιού προς τιμήν του θεού Απόλλωνα. Ο Αρίωνας (625πΧ),  σημαντικός λυρικός ποιητής και κιθαρωδός, ήταν συνεχιστής του Τερπάνδρου. Ο Αλκαίος (700 πΧ) και η Σαπφώ (715πΧ) με καταγωγή την Ερεσό, θεωρούνται οι θεμελιωτές της λυρικής ποίησης, καθώς πρώτοι συνέθεσαν ποιήματα με τη συνοδεία λύρας. Ο Αλκαίος ανέδειξε τον πολιτικό αναβρασμό της εποχής μέσα από τα ποιήματα του. Η ποίηση της Σαπφούς, αντλεί τα θέματα της από την καθημερινή ζωή, ενώ τα έργα της διακρίνονται για το πάθος και την αισθαντικότητά τους. Την ονόμασαν «Δέκατη Μούσα» της αρχαιότητας και το έργο που ανέδειξε την ποιητική της αξία και συντέλεσε στην υστεροφημία της ήταν η “Ωδή στην Αφροδίτη”.

Ο Πιττακός (648Πχ) ο οποίος μεταγενέστερα χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας και ο σπουδαίος φιλόσοφος Θεόφραστος (372Πχ) είναι μερικοί μόνο απ’ τους σημαντικούς Λέσβιους εκφραστές του πνεύματος.

Η πνευματική παράδοση του νησιού έχει και μεταγενέστερους συνεχιστές όπως ο Βενιαμίν ο Λέσβιος (18οαι) ο οποίος υπήρξε μεγάλος δάσκαλος του έθνους, ο Στρατής Μυριβίλης, πεζογράφος,  οι Ηλίας Βενέζης και Αργύρης Εφταλιώτης, λογοτέχνες, ο Νομπελίστας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, ο μεγάλος λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος Χατζημιχαήλ με καταγωγή τη Βαρειά, ο ζωγράφος και γλύπτης Γεώργιος Ιακωβίδης από τα Χίδηρα και ο εκδότης βιβλίων τέχνης Στρατής Ελευθεριάδης ή αλλιώς Τεριάντ.

Έχοντας λοιπόν αναθρέψει σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, η Λέσβος έχει να επιδείξει όχι μόνο σπουδαίο παρελθόν αλλά και αντάξιο παρόν στην προσφορά της στον πολιτισμό, αφού δεν έπαψε και στα νεότερα χρόνια να αποτελεί πεδίο ανάπτυξης και δράσης σημαντικών εκπροσώπων του.

 Η Λέσβος αποκαλείται από πολλούς πατρίδα του ούζου, λόγω της ύπαρξης “διάσημων” ποτοποιίων στο νησί. Ο τουρισμός αποτελεί επίσης δημοφιλή δραστηριότητα των κατοίκων και ανθεί κυρίως την καλοκαιρινή περίοδο και όχι άδικα, αφού η Λέσβος, πέρα από έναν πανέμορφο τουριστικό προορισμό, αποτελεί ιδανικό τόπο διαφυγής από τα αστικά κέντρα προσφέροντας στον επισκέπτη ποιοτικές διακοπές. Θα λέγαμε ότι το νησί μοιάζει με σύμπραξη Ανατολής και Δύσης, όντας ένα "καταστολισμένο με λουλούδια καράβι," όπως την χαρακτήρισε ο Στρατής Μυριβήλης.