ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΠΗΛΙΑΝΗ

Η Μονή Παναγίας Σπηλιανής είναι χτισμένη μέσα σε μια σπηλιά, λίγα χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Πυθαγορείου.

Βρίσκεται σε μια καταπράσινη περιοχή, υψόμετρου 120 μέτρων και είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου. Σύμφωνα με αρχαίες πηγές, το σπήλαιο αποτελούσε τόπο λατρείας από την αρχαιότητα. Ειδικοί μάλιστα, υποστηρίζουν ότι ο Πυθαγόρας διέθετε φιλοσοφική σχολή στο σημείο όπου είναι χτισμένο σήμερα το μοναστήρι.

 
Στη μονή σώζεται η αρχαία θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σπηλιανής, η οποία έχει υποστεί πολλές φθορές και είναι ραγισμένη. Σύμφωνα με την παράδοση, το ράγισμα της οφείλεται στην προσπάθεια κάποιων ξένων να την κλέψουν και να την μεταφέρουν με ένα καράβι στον τόπο τους. Οι ντόπιοι λένε, ότι η εικόνα της Παναγίας θέλοντας να παραμείνει στο νησί, έσπασε και βυθίστηκε στο νερό. Οι πιστοί την βρήκαν στην παραλία και την επανατοποθέτησαν στον ναό. Γι’ αυτό η εικόνα έχει λάβει την ονομασία «Καληαρμένισσα», αφού πλέοντος επέστρεψε στο νησί.

 
Δίπλα από την σπηλιά είναι χτισμένος μικρός ναός προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου. Τέλος, στο εσωτερικό του σπηλαίου υπάρχει αγίασμα το οποίο αναβλύζει από το έδαφος.